BİR LEVANTEN KÖŞKÜ: BUCA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Özet

Bu çalışmanın amacı, İzmir'in Buca ilçesinde bulunan ve rehberlik merkezi olarak kullanılmakta olan tarihsel bir yapıda, bir Levanten köşkünde, yapım tarihinden günümüze dek nelerin değiştiğini anlamaya çalışmaktır. Bu nedenle veri toplama yöntemi; akademik kaynak incelemesinin yanı sıra, fotoğrafik dokümantasyondan ve lazer ölçümlemeden oluşmaktadır. Ayrıca, lazer ölçüm ve fotoğraflar üzerinden rölöve projesi üretilmiştir. Değerlendirme yöntemi, Levanten evlerinin ortak özellikleri ile yapının plan tipolojisi ve özellikle yapıdaki izler arasında bağlar kurmayı deneyen kıyaslamalı bir analizdir. Bu izleri takip ederek hem kısa bir dönemlendirme, hem de mekanların tek tek ele alındığı saptamalar yapılmıştır. Köşkün yapım tarihi 1876 olduğu için çalışmanın kapsamı da zamanda yaklaşık 150 yıllık bir dönemi kapsamaktadır. Dönemin görkemli köşklerine kıyasla mütevazi bir ev görünümünde olan yapıda işlev ve mülkiyet değişiklikleri olmuşsa da yapıldığı yıldan bu yana köklü değişimler geçirdiği söylenemez. Bununla birlikte, küçük farklarla da olsa üç ayrı dönem içinde incelenmesi mümkün görünmektedir. Sonuç olarak yapı, 1876– 1890/ 1895 arasına tarihlenebilecek olan 1. Dönem, 1895- 1960’lar arasında 2. Dönem ve 1960’lardan bugüne uzanan 3. Dönem olmak üzere üç ayrı zaman dilimi içinde dönemlendirilmiştir. Ağırlıklı olarak yapının biçimsel özellikleri üzerinden yürütülen bu çalışma, değişimi antropolojik açıdan da ele alan kapsamlı bir mikro tarih araştırmasının ilk ayağı olarak görülebilir.