ENERJİ ETKİN TASARIM ANLAYIŞININ YÜKSEK YAPILARDA UYGULANMA BİÇİMLERİNİN İNCELENMESİ

Özet

Yapıların kullanılması ve kullanıcı memnuniyeti sağlaması açısından enerji önemli bir yere sahiptir. Günümüzde doğal kaynakların azalması ve fosil yakıtların enerji ihtiyacının karşılanmasında yetersiz kalması nedeniyle enerji önemini arttırmaktadır. Ayrıca, yapı endüstrisinde yapımı hızla artan yüksek yapıların da enerji sorununun oluşmasına etkisi olmuştur. Yüksek yapıların az katlı yapılara göre, daha fazla enerji harcaması nedeniyle, enerji ihtiyacının artmasına neden olmuştur. Bu enerji problemlerinin çözümünde, yenilenebilir enerji kaynakları ortaya çıkmış ve yapılarda yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı yaygınlık kazanmıştır. Yenilenebilir enerji kaynakları, hem doğal kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakta, hem de doğaya ve çevreye zarar vermemektedir. Yüksek yapıların enerji ihtiyacının karşılanmasında, tasarımda sürdürülebilirlik düşüncesi ortaya çıkmıştır. Yüksek yapılarda sürdürülebilir mimari tasarım anlayışı içinde, güneş, rüzgâr ve jeotermal enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları, yapıların kullanımında yer almıştır. Yüksek yapılarda, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, enerji tasarrufunu sağlamaktadır. Ayrıca yüksek yapılarda, enerji tasarrufunun sağlanmasında binanın formu, binanın konumu ve detay tasarımının da etkisi olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, enerji etkin tasarım anlayışının yüksek yapılarda uygulanma biçimlerinin incelenmesidir. Bu amaçla çalışmada, yüksek yapılarda sürdürülebilirlik kavramı ve yüksek yapılarda sürdürülebilir tasarım araştırılmıştır. Ayrıca çalışma kapsamında, yüksek yapılarda yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve çeşitleri ele alınmıştır. Çalışmada, enerji etkin tasarım anlayışının yüksek yapılarda uygulanma biçimlerine, Dünya’dan ve Türkiye’den örnekler verilerek açıklanmıştır. Enerji etkin tasarım anlayışının yüksek yapılarda uygulanma biçimlerinin incelemesinde; tezlerden, makalelerden, kitaplardan ve web kaynaklarından yararlanılarak literatür incelemesi yapılmıştır Yapılan literatür incelemelerinin sonucunda, yüksek yapılar tasarlanırken doğal çevrenin kirletilmemesi ve sürdürülebilir enerji etkin tasarım anlayışıyla, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması gerektiği belirlenmiştir. Ayrıca yüksek yapılarda tasarım aşamasındayken; yapının formu, yönü ve konumu yapının enerji kullanımını etkilemesi nedeniyle, bu kriterlerin dikkate alınması gerekmektedir. Yüksek yapıların, enerji etkin tasarım anlayışıyla yapılması, insan sağlığının, doğanın ve çevrenin korunması açısından önemli bir yere sahip olacağı sonucuna varılmıştır.