SİNEMADA GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZ ÜZERİNE MÜZİKAL FİLM ÖRNEKLERİ: TOMMY (1975) ve ROCKETMAN (2019) FİLMLERİ

Özet

Sinemada görsel tarih yazma yönetmenlerin vazgeçemediği bir yöntemdir. Bu yaklaşım zaman içinde “tarihselleştirme” olarak biçimi belirlemiştir. Böylelikle güncel olan güncelliğinden çıkarılmakta, belirli bir tarihi anın ürünü olarak gösterilmektedir. Bu gösterimde güncel olanın egemenliği tartışılmakta ve seyirci dışarıdan bakış açısına sahip olmaktadır. Bu bakış açısıyla da yaşadığı toplumsal anın eleştirilip değiştirilebileceğini kavramaktadır. Brecht bu olguyu şöyle açıklar; “Tarihselleştirme, mesel çalışmasıyla elde edilmiş toplumsal anlamın, tarihsel boyutunu vermenin sanatsal aracı olarak da tanımlanabilir.” Sinemanın başlangıcından günümüze kadar müzikal filmler, seyircilerin güzel vakit geçirebilmeleri için üretilmişlerdir. Bir müzik filme çok şey kattığı gibi müzikal türde yapılmış eserlerde sinemaya farklı bir bakış açısı katmaktadır. Müzikal filmler, kendine has görsel kodları bulundurmakla birlikte dekor, sahne, renk, müzik, ses, oyunculuk gibi sinematografik unsurlar izleyiciyi müzikal filmlerin duygu aktarımına dahil etmiştir. 1920’li yıllardan sonra her kıtada önemli örnekleri bulunan müzikal filmler, 1970’li yıllarda izleyici tarafından tüketilmeye başlamış ve günümüzde de üretimine devam edilmektedir. Gerçek zaman akışından uzak olan müzikal filmler, seyirciye olağan dışı bir dünyadaki duyguları, sevinçleri, üzüntüleri şarkı ve danslarla anlatmaktadır. Dans ve müzik olağanüstü diye nitelendirilebilecek şekilde görsellikte sunulmaktadır. Her iki filmde de 1970’li yılların tarihsel değişim süreçlerinin aile üzerindeki etkileri ve toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumdaki etkileri tartışılarak gösterge bilimsel çözümlemenin içerik sorunsalı olarak ortaya konulurken biçimsel analizde dekor-kostüm üzerinden yaratılan imge ve ikonaların ortaya çıkan yaklaşımları benlik, anne-baba ve aile olgusalımı çerçevesinde çözümlenecektir. Fantastik müzikal film olarak nitelendirilen Tommy ve biyografik müzikal film olarak nitelendirilen Rocketman filmleri müzikal film türünün en iyi örnekleri arasında gösterilmektedir. The Who 1960 ve 1970'lerin en önemli İngiliz Rock gruplarından biridir. İlk başlarda onlara “Radau-Combo” denilirdi. Müzikleri ve sahne gösterileriyle bu İngiliz dörtlüsü Beatles'a ve Rolling Stones’a benzetilirdi. Bu çalışmada, 1970 yılların atmosferin de “The Who” ile Ken Russel dönemin içinden, 2019 yılından 1970’lere Elton John’un öz yaşamına yönetmenlerin müzikal yolculukları incelenerek ortaya çıkan sonuçlar gösterge bilimsel film kuramı üzerinden analiz edilip tartışılacaktır.