EDEBİYAT ELEŞTİRİSİNDE HARİTALAR VE HARİTALAMA: HÜMANİST BİR PERSPEKTİF

Özet

Edebiyat ve haritalama arasındaki ilişki sosyal ve beşerî bilimlerdeki araştırmacılar arasında uzun süredir bir ilgi alanı olmuştur. Özellikle yirminci yüzyılın ortalarından itibaren, kartografya alanındaki teknolojik gelişmeler ve hümanistik coğrafyanın ortaya çıkışı, edebi haritalamayı ilgi çekici disiplinler arası bir alana dönüştürdü: Edebiyat Coğrafyası. Bu doğrultuda, bu çalışma, hümanist bir bakış açısıyla, edebiyat eleştirisinde haritaların ve haritalamanın rolü ve artan önemi hakkında eleştirel bir bakış sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışma, hümanistik coğrafyaya özel bir vurgu yapmakta ve kartografyadaki dikkate değer gelişmelerle birlikte, insanların yer ve mekân deneyiminin yanı sıra kendine özgü yön bulma ve bilişsel becerilerinin edebiyat coğrafyası ve bilişsel becerilerin gelişimine önemli katkılar sağladığını ileri sürmektedir. Söz konusu alanlar, yazarların, okurların ve eleştirmenlerin edebi eser ve edebiyat araştırmalarında mekânsallığı çeşitli şekillerde deneyimleme, inceleme veya temsil etme konusunda yeni bakış açıları sağlar. Bu bağlamda makale, 1960'lardan itibaren mekânsallık, haritalama ve edebiyat üzerine yürütülen disiplinler arası araştırmalara teorik ve tarihsel bir yaklaşımla haritaların ve haritalamanın yaratıcı anlatılarda ve eleştirel çalışmalarda kullanımına ilişkin dikkate değer örnekler sunmaktadır. Dahası, mevcut çalışma, dijital çağda edebi haritacılık ve bilişsel haritalamanın ilerlemesinin, spesifik gerçek/hayali mekânlar, alanlar veya manzaralarla ilişkilendirilen karmaşık insan duyuları, duyguları ve ruh hallerinin mekânsal/görsel temsillerini üreterek dijital çağda beşerî bilimler alanında yeni fırsatlar sunduğunu ileri sürmektedir.