ŞEYH HUDAYDAD VE MÜCEDDIDIYYE KARDEŞLIĞI

Özet

XVIII. yüzyılın ikinci yarısında bazı ritüel ve dini konular dogmatik bir platformdan siyasi bir platforma kaymış ve Şeyh Hudaydad da dahil olmak üzere bazı Yesevi şeyhlerinin zulmü sırasında yeniden canlanmıştır. Şeyh Hudaydad zorla Buhara dışına nakledilmiştir. Nakşibendi-Müceddidiyye Kardeşliği'nin o dönemdeki siyasi, ekonomik ve sosyal faaliyetleri Şeyh Hudaydad tarafından da eleştirilmiştir. Şeyh Hudaydad'a göre, dikkat ettiği dogmatik ihtilaflar tasavvuf ile sınırlı değildi. Tartışma ayrıca, yazarın sıklıkla muhaliflerine karşı yöneltilen karşı argümanlar şeklinde ifşa ettiği farz ve tasavvuf ayinlerin türleri ve biçimleri etrafında dönüyordu. Bustan-ül-Muhibbin, Yesevi yolunun temsilcisi Şeyh Hudaydad'ın eseridir. Eser, Yesevi öğretisinin etik, ritüel ve teorik temellerini kapsamaktadır. Bustan-ül-Muhibbin, Yesevi kültüründeki Allah'ı zikretmenin ana şekli Zikr Cehri'yi teolojik bir temelde ele alan ve onu "İslam'ın özü" olarak yücelten bir eserdir. Şeyh Hudaydad bu eserinde Yesevî öğretisinin ahlaki, ritüel ve teorik temellerini yeniden canlandırmaya çalışır. Makalede tasavvuf ayinlerinin meşruiyeti hakkındaki bazı tartışmalar tartışılıyor