TÜRKİYE’DEKİ EKONOMİK BÜYÜME, ENFLASYON VE İŞSİZLİK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ

Özet

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2005:1- 2020:9 dönemi için ekonomik büyüme ve enflasyonun işsizlik üzerine etkisini ARDL (Auto Regressive Distributed Lag) modeli kullanarak incelemektir. Çalışmada, ekonomik büyüme (ind) ve enflasyonun (cpi), işsizliğe (unemp) uzun ve kısa dönemde etkisinin olup olmadığını tespit edebilmek için ilk olarak birim ko¨k testleri yapılmıs¸tır. Daha sonra is¸sizlik oranının bagˆımlı degˆis¸ken, ekonomik bu¨yu¨meyi temsilen Sanayi Üretim Endeksi ve enflasyonu temsilen Tu¨ketici Fiyat Endeksi (TU¨FE)’nin ac¸ıklayıcı degˆis¸ken oldugˆu modelde serilerin uzun dönemli ilişkisinin olup olmadığını belirlemek için ARDL yöntemi kullanılmıştır. GSYH yerine Sanayi Üretim Endeksi hem aylık verilerle uyum sağlaması hem de üretime dayalı bir analiz yapılabilmesi için tercih edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir eşbütünleşme ilişkisinin olduğu tespit edildikten sonra kısa dönem ilişkisi hata düzeltme modeli (ECM) ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Türkiye'de işsizlik, enflasyon oranı ve ekonomik büyüme arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, işsizlik ve sanayi üretim endeksi arasında negatif; işsizlik ve enflasyon arasında ise pozitif bir ilişki olduğu görülmektedir.