DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE BELEDİYE ATIKLARININ YÖNETİMİ

Özet

Katı atık yönetimi, atıkların ortaya çıkışından nihai olarak bertarafına kadar, ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan en fazla faydayı sağlayacak yöntemlerin uygulanması olarak tasarlanmıştır. Diğer taraftan teknolojik gelişmelerin etkisiyle değişen üretim ve tüketim süreçleri atık miktarının artmasına ve bu atıkların bileşenlerinin değişmesine sebep olmuştur. Katı atık miktar ve hacminde ortaya çıkan bu artışlar katı atık yönetiminin çevre ve insan sağlığı açısından oldukça önemli ve gerekli olduğunu göstermiştir. Atık yönetimi genellikle belediye bütçelerinin çok önemli bir kısmını oluşturmakta olup belediyelerin bu hizmeti yürütebilmek için verimli, sürdürülebilir ve sosyal olarak desteklenen entegre sistemlere ihtiyacı bulunmaktadır. Bu çerçevede çalışma kapsamında öncelikle atık yönetim sistemlerinin neler olduğu araştırılmıştır. Ardından ABD, AB, Çin ve Türkiye’nin belediye atıkları için atık yönetim sistemlerinden hangilerini uyguladıkları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ülkelerin ekonomi politikalarının gündeminde olan döngüsel ekonominin gittikçe önem kazanmaya başlamasıyla birlikte belediye atıkları ile ilgili olarak atık yönetim sistemi tercihlerinin de daha çok geri dönüşüm ve geri kazanıma doğru yöneldiği gözlenmiştir. Bu çerçevede ülke ekonomisine daha fazla olumlu etkisinin sağlanabilmesi amacıyla geri dönüşüm faaliyetlerinin desteklenmesi ve sektörel bazda detaylı çalışmalara ihtiyaç duyulduğu görülmüştür. Diğer taraftan atığın kaynakta ayrıştırılarak geri dönüşüm oranlarının artırılması için hanehalklarının bilinçlendirilmesi ve yerel yönetimlerin atığın kaynakta ayrı toplanmasına ilişkin kapasitelerinin artırılmasının oldukça önemli olduğu sonucuna varılmıştır.