KAFKAS CEPHESİ HARP TARİHİ MÜZESİ ASKERİ GİYSİ ve TAMAMLAYICI UNSURLARININ İNCELENMESİ

Özet

Giysi estetik özellikleri yansıtmanın yanı sıra birçok güçlü anlamı içeren olgudur. Bu olgu kişinin yaşadığı kültüre ve coğrafyaya göre değişkenlik gösterir. Geçmişten günümüze giysi, kişinin kimliğini yansıtan öğelerden bir tanesi olmuş ve kişinin toplumdaki yerini ve sorumluluğunu belirlemede araç görevini üstlenmiştir. Askeri giysiler, büyük savaşların yaşandığı dönemlerde, anlam ve estetiğin yanı sıra hem sosyal bir işaret olmuş hem de işlevsel özellikleri oldukça önem taşımıştır. Eski çağlardan bu yana giysi, aidiyetin en önemli sembollerinden biri olmuştur. Askeri giysilerde görülen; renk, kumaş yapısı, form, aksesuar, aksesuarlarındaki işçilik ve temalar (motif, figür vb.) askeri giysilerin ait olduğu devletin; dini, kültürü, ekonomisi, gücü, yaşadığı sınırlar hakkında bilgiler vermektedir. Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi Cumhuriyetin ilanına kadar birçok kanlı ve acı olaya şahitlik etmiştir. Birçok odacıktan oluşan Müze’nin her odasında savaşın zorluğunu yansıtan askeri giyimli figürler ve alanlar sergilenmektedir. Çalışmada, geçmişte “Kanlı Tabya” olarak bilinen ve Rus’ların saldırılarına karşı Kars şehrinin müdafaa edilmesinde önemli bir yere sahip olan Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi’nde bulunan askeri giysiler ve bu giysileri tamamlayan; silah, bıçak, barutluk vb. unsurlar incelenmiştir. Bu inceleme esnasında Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi arşivinde bulunan envanter kayıtlar ve fotoğraflar incelenerek askeri giysiler ve bu giysileri tamamlayan unsurlar yorumlanmaya çalışılmıştır. İncelemeye alınan giysiler ve giysi aksesuarları; üst bedene giyilenler, alt bedene giyilenler, başa giyilenler, ayağa giyilenler ve tamamlayıcı unsurlar (nişan, apolet, silah, kemer, düğme, kuşak, çorap, barutluk vb.) şeklinde başlıklar halinde incelenmiştir. Müze arşivinde bulunan envanter belgeleri dönemin askeri giysileri üzerine net bilgi vermediğinden dolayı alan ve literatür taramaları yapılarak askeri giysiler açıklanmaya çalışılmıştır.