ARKEOLOJİK VERİLER IŞIĞINDA TUNÇ ÇAĞI’N DA DERİCİLİK VE DERİ ÜRÜNLERİ - DEKORATİF BİR DERİ ÜRÜN UYGULAMASI (KIRLENT ÖRNEĞİ)

Özet

Hayvan derisi insanoğlunun ilk tanıştığı materyallerden biridir. İlk insanların en temel ihtiyaçları sırasıyla beslenme barınma ve örtünme idi. Beslenme ve örtünme ihtiyaçlarını karşılamak için avladıkları hayvanların etlerini yiyecek geriye kalan derilerini de örtünmek amacıyla kullandıklarını, günümüze kadar ulaşan ilk çağ yerleşim yerlerinin duvar resimlerinden anlamaktayız. İlk Tunç Çağ insanları maden, ahşap, seramik, kumaş ve derilerden çok çeşitli ürünler üretiyorlar hem ihtiyaçlarını karşılıyor hem de bu ürünlerin ticaretini yaparak geçimlerini sağlıyorlardı. Bu meslekler dönemin en gözde meslekleriydi. Deri ürünlerinin ilk çağlarda nasıl tabaklandığını nerelerde kullanıldığı hangi hayvanların derilerini işlendikleri gibi sorularının cevabını günümüze kadar ulaşan çeşitli obje, duvarlara çizdikleri resimler, arkeolojik kazılarda çıkan hayvan kemikleri, deri giysi giydirilerek yapılmış heykeller, figürünler, kabartmalar, gibi çeşitli buluntulardan ve çivi yazılı belgelerde bahsedilen deri ile ilgili yazılardan yararlanmak suretiyle cevabı buluyoruz. Deri sağlam yapısından dolayı ilk çağlar da fonksiyonel üretimlerde kullanılıyorken, çağlar atlandıkça gelişen tabaklama teknikleriyle estetik özellikler kazandırılarak kullanılmıştır. Deri uzun süreli kullanılması, soğuktan koruması ve ergonomik özelliklerinden sebeple günümüze kadar bütün yeryüzünde insanoğlunun hayatının her alanında kullandığı vazgeçilmez bir malzemedir. Bu çalışmada arkeolojik verilerden yararlanarak İlk Çağ’dan Tunç Çağ’ının sonuna kadar günümüze ulaşmış kalıntıların belgeleriyle dericilik ve deri ürünleri anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmada sunulan örnek ürünün yapım aşamaları teknik açıdan anlatılmıştır. Çalışmanın amacında; günümüzde gelenekselleşmiş el sanatımız olan deri süsleme Anadolu’da yaşamış binlerce yıllık uygarlıkların kültürlerinin yoğrulmasıyla oluşmuştur. Sanayinin gelişmesi ve hızlı üretimin popülaritesi, deri sektörünü de etkilemiştir. Tarihi el sanatımıza dikkat çekip unutulmamasını sağlamak için ise her türlü bilimsel araştırma, inceleme ve tanıtımın milli kültürümüze katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca deri ev deklarasyonu tasarımına sürdürülebilir ürün kullanımına dikkat çekmektir. Yapılan örnek ürünün sürdürülebilir ev deklarasyonu anlayışı açısından üretime uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.