Ta’dîl Lafızlarından “Lâ be’se bihi” Kavramı ve Kullanımı
Özet Görüntüleme: 280
/ 
PDF İndirme: 82
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7777186Anahtar Kelimeler:
Hadis, Ravi, Kavram, Ta’dil, Lâ Be’se bihiÖzet
Ravilerin güvenilir olduklarını ortaya koymak için geliştirilen ta’dil yöntemi içerisinde muhaddis ve münekkitler birçok kavram kullanmışlardır. Bunlardan birisi, “لا بأس به/lâ be’se bihî”dir. “Kendisinde bir beis veya bir sakınca yoktur” anlamına gelen bu kavram çok da kuvvetli bir ta’dil lafzı olmamakla birlikte, ilk dönemlerde “صدوقٌ/sadûkun”, “محله الصدقُ/mahalluhu’s-sıdk” ve “ليس به بأس/leyse bihi be’sun” gibi ta’dil lafızlarıyla aynı kategoride olup, orta derecede yer almıştır. Günümüzde de bu kavram orta derecede bir ta’dil lafzı sayılıp, kendisine dört veya beşinci mertebede yer verilmektedir. Bu kavramla ta’dil edilen bir ravi, genellikle güvenilir kabul edilmiştir. Nitekim İbn Adî ve Yahya b. Maîn bu görüştedirler. Ahmed b. Hanbel gibi muhaddisler ise bu kavramı daha özel değerlendirmeler sırasında kullanmışlardır.
Diğer taraftan, “لا بأس به” kavramı bir ta’dil lafzı olarak kullanılırken, buna yazılış itibariyle benzeyen “ليس به بأس” kavramı genellikle ravilerin zayıf olduğunu ifade etmek için kullanılmıştır. Ancak bazı hadis münekkitleri bu kavramı tevsik amacıyla “لا بأس به” ile eşit tutmuşlardır.
Anahtar Kelimeler: Hadis, Ravi, Kavram, Ta’dil, Lâ Be’se bihi
Referanslar
AHMED b. Hanbel, el-İlel ve ma’rifetu’r-ricâl, Neşr: Vasiyullah b. Muhammed Abbas, Riyad, Dâru’l-hânî, 1422/2001.
ALİ b. el-Medînî, Sualâtu Muhammed b. Osman b. Ebî Şeybe li-Ali b. el-Medînî, Neşr: Muvaffak Abdullah Abdulkadir, Riyad, Mektebetü’l-meârif, 1404/1984.
AŞIKKUTLU, Emin, “Cerh ve Ta’dîl”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 7: 394-401 (İstanbul 1993).
BEYHAKÎ, Ebu Bekir, el-Medhal ilâ ilmi’s-sünen, Kahire, Dâru’l-yusr li’n-neşr ve’t-tavzî’, 1437/2017.
BİKÂÎ, Burhanüddin, en-Nüketü’l-vafiyye bimâ fî şerhi’l-elfiyye, Neşr: Mâhir Yasin el-Fahl, Riyad, Mektebetü’r-rüşd nâşirun, 1428/2007.
ÇİMEN, Fatih, “Ahmed b. Hanbel’in Cerh ve Ta’dîl’e Dair Bazı Yaklaşımları”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, s. 412-430.
HATÎB, el-Bağdadî, el-Câmi’ li-ahlâki’r-râvî ve âdâbi’s-sâmi’, Neşr: Mahmud et-Tahhân, Riyad, Mektebetü’l-meârif, 1444/2022.
---------, Mûdihu evhâmi’l-cem’ ve’t-tefrîk, Neşr: Abdulmut’i Emîn el-Kal’acî, Beyrut, Dâru’l-ma’rife, 1407/1987.
---------, Telhîsu’l-müteşâbih fi’r-resm, Neşr: Sükeyne eş-Şihâbî, Dimaşk, Talâs li’d-dirasât ve’t-terceme ve’n-neşr, 1985.
ITR, Nureddin, el-Menhecu’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs, Dimaşk, Dâru’l-fikr, 1401/1981.
İBN AMMÂR, Şemsüddin, Miftâhu’s-saîdiyye fi şerhi elfiyyeti’l-hadîsiyye, Neşr: Şâdî b. Muhammed b. Sâlim Âl Nu’mân, Sana, Merkezu’n-Nu’mân li’l-buhûs ve’d-dirâsâti’l-İslâmiyye ve tahkîku’t-türâs ve’t-terceme, 1432/2011.
İBN EBÎ HÂTİM er-Râzî, el-İlelu li-İbni Ebî Hâtim, Neşr: Sa’d b. Abdullah el-Humeyd-Hâlid b. Abdurrahman el-Cerîsî, Riyad, Metâbiu’l-Humeyzî, 1427/2006.
İBN HACER, el-Askalanî, en-Nüket alâ kitâbi İbni’s-Salâh, Neşr: Rabî’ b. Hâdî Umeyr el-Medhalî, Medine, İmâde’l-bahsi’l-ilmiyyi bi’l-câmiati’l-İslâmiyye, 1404/1984.
İBN HAMMÂD, el-Ukaylî, ed-Duafâu’l-kebîr, Neşr: Abdülmut’î Emîn Kal’acî, Beyrut, Dâru’l-mektebeti’l-ilmiyye, 1404/1984.
İBN KESÎR, Ebü’l-Fidâ, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, Neşr: Ahmed Muhammed Şakir, 2. Baskı, Beyrut, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, t.y.
İBN RECEB, el-Hanbelî, Şerhu İleli’t-Tirmizî, Neşr: Hemmâm Abdurrahîm Saîd, Zerka, Mektebetü’l-Menâr, 1407/1987.
İBN ŞÂHÎN, Nâsihu’l-hadîs ve mensûhu, Neşr: Samîr b. Emîn ez-Züheyrî, Zerka, Mektebetü’l-menâr, 1408/1988.
İBNU’S-SALÂH, Mukaddimetu İbni’s-Salâh, Neşr: Nureddin Itr, Beyrut, Dâru’l-fikri’l-muâsır, 1406/1986.
İBNÜ’L-KAYSERÂNÎ, Zahîretü’l-huffâz, Neşr: Abdurrahman el-Ferîvâî, Riyad, Dâru’s-selef, 1416/1996.
İBNÜ’L-MULAKKÎN, el-Mısrî, el-Mukni’ fî ulûmi’l-hadîs, Neşr: Abdullah b. Yusuf el-Cedî’, Riyad, Dâru’l-fevâz li’n-neşr, 1413/1993.
KÂFÎ, Ebu Bekr, Menhecü’l-İmami’l-Buhârî fî tashîhi’l-ehâdîs ve ta’lîlihâ, Beyrut, Dâru İbn Hazm, 1422/2000.
LEKNEVÎ, Muhammed Abdülhay, er-Ref ve’t-tekmîl fi’l-cerh ve’t-ta’dîl, 3. Baskı, Neşr: Abdülfettah Ebu Ğudde, Halep, Mektebetü’l-matbuâti’l-İslamiyye, 1407/1986.
MARTI, Huriye, Hadis El Kitabı, Editör: Zişan Türcan, Ankara, Grafiker Yayınları, 2016.
MUALLİMÎ, Abdurrahman, et-Tenkîl bimâ fî te’nîbi’l-Kevserî mine’l-ebâtîl, Neşr: Muhammed Nâsırüddin el-Elbânî-Züheyr eş-Şâviş-Abdurrezzak Hamza, Beyrut, el-Mektebü’l-İslâmî, 1406/1986.
MÜDEYHİŞ, İbrahim b. Abdullah b. Abdurrahman, Mustalahu eimmeti hadîsi’l-hassa, Riyad, Câmiatu’l-İmam Muhammed b. Suûd, 1428/2007.
NEVEVÎ, Muhyiddin, et-Takrîb ve’t-teysîr li-ma’rifeti’s-süneni’l-beşîr’n-nezîr fî usûli’l-hadîs, Neşr: Muhammed Osman el-Haşt, Beyrut, Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1405/1985.
-----------, İrşâdu tullâbi’l-hakâikilâ ma’rifeti süneni Hayri’l-halâik, Neşr: Abdülbari Fethullah es-Selefî, Medine, Mektebetü’l-imân, 1408/1987.
ÖZÇELİK, Fikret, İbn Ebî Hâtim er-Râzî ve Cerh ve Ta’dîl’deki Metodu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dicle Ü. SBE., Hadis ABD., Diyarbakır 2017.
SABUNCU, Mahmut, İsmâil b. Uleyye ve Hadis İlmindeki Yeri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara SBE, Hadis BD., İstanbul 2018.
SEHAVÎ, Şemsuddin, Fethu’l-muğîs bi-şerhi Elfiyyeti’l-hadîs li’l-İrâkî, Neşr: Ali Huseyn Ali, Kahire, Mektebetü’s-sünne, 1424/2003.
SELEFÎ, Ahmed b. Ömer, el-Muktarib fî beyâni’l-muztarib, Beyrut, Dâru İbn Hazm li’t-tıbâati ve’n-neşr, 1422/2001.
SEM’ÛNÎ, Tâhir b. Sâlih, Tevcîhu’n-nazar ilâ usûli’l-eser, Neşr: Abdülfettah Ebu Ğudde, Halep, Mektebetü’l-matbuâti’l-İslâmiyye, 1416/1995.
SUYÛTÎ, Celaleddin, Tedrîbu’r-râvî fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî, Neşr: Ebû Kuteybe Nazar Muhammed el-Faryâbî, Dâru’t-Tayyibe, t.y.
TAHHÂN, Mahmud, Teysîru mustalahi’l-hadîs, Riyad, Mektebetü’l-meârif li’n-neşri ve’t-tavzî’, 10. Baskı, 1425/2004.
TEBRİZÎ, Ebü’l-Hasan Ali b. Ebî Muhammed Abdullah b. el-Hasen el-Erdebilî, el-Kâfî fî ulûmi’l-hadîs, Neşr: Ebû Ubeyde Meşhûr b. Hasan Âl Selmân, Amman, ed-Dâru’l-Eseriyye, 1429/2008.
TÎBÎ, Şerefuddîn, el-Hulâsatu fî ma’rifeti’l-hadîs, Neşr: Ebû Âsım eş-Şevâmî el-Eserî, Kahire, el-Mektebetü’l-İslamiyye li’n-neşr ve’t-tavzî’, 1430/2009.
YAHYA b. Maîn, Sualâtu İbni’l-Cüneyd Li-Ebî Zekeriya Yahya b. Maîn, Neşr: Ahmed Muhammed Nûr Seyf, Medine, Mektebetü’d-Dâr, 1408/1988.
YÜCEL, Ahmet, Hadis Tarihi, İstanbul, M. Ü. İ. F. Vakfı Yayınları, 2017. 33. Baskı.
----------, Hadis Usulü, İstanbul, M. Ü. İ. F. Vakfı Yayınları, 2019. 46. Baskı.
ZEHEBÎ, Şemsüddin, el-Mûkiza fi ilmi mustalahi’l-hadîs, Neşr: Abdülfettah Ebu Ğudde, 2. Baskı, Halep, Mektebetü’l-matbuâti’l-İslamiyye, 1412/1992.
ZERKEŞÎ, Bedrüddin, en-Nüket alâ Mukaddimeti İbni’s-Salâh, Neşr: Zeynülabidin Muhammed Bilâferic, Riyad, Edvâu’s-selef, 1419/1998.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 PEARSON JOURNAL
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
