Zygmunt Bauman’ın Düşünce Dünyasında Sosyolojik Bir Olgu Olarak Öteki

Özet

Polonyalı Yahudi kökenli bir sosyolog olan Zygmunt Bauman Nazizm’le yüzleşmiş, ona maruz kalmıştır. Buna bağlı olarak modernite üzerine eleştirel düşünceler geliştirmiştir. Bu fikirleri modernite ve postmodernite arasında karşılaştırmalar içermektedir. Bu karşılaştırmalar temel olarak ötekinin modern ve postmodern durum içerisinde nasıl konumlandığına dair sorgulamalar ve tespitlerden oluşmaktadır. Bu çalışmada, Zygmunt Bauman’ın öteki hakkındaki fikirlerinin bir derlemesi yapılmıştır. Henüz devam eden ancak aynı zamanda Bauman’ın deyimi ile akışkanlaşmış modernite ve modernitenin düzen ve ayrıksılardan kurtulma temelli yaklaşımının reddiyesinden doğan boşluğun postmodernite tarafından doldurulması bu çalışmada öteki figürü etrafında ele alınmıştır. Her iki durum içinde ötekinin toplumsal alanda nasıl konumlandığı, nasıl algılandığı ve neye karşı dost neye karşı düşman olduğu Bauman’ın eserlerinde ortaya koyduğu düşünceler temelinde ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Sosyal bilimlerin temel araştırma nesnelerinden birisi olan öteki kavramı, Bauman’ın sosyolojik değerlendirmelerinde edilgen ve dönüştürülmesi gereken olarak değil, benin ona alan açması için ona dair bir benzeşim kurması olarak ortaya çıkar. Bu modernitenin yok edici ve aynılaştırıcı etkisinden sıyrılmanın hem bir yolu hem de etik olarak karşımıza çıkar. Bu noktada Bauman modernite eleştirisi yaparken, günümüze kadar ulaşan düşüncelerinin hala geçerli olduğu da bu çalışmada tartışılmaktadır.