İktisadi Düşünce Tarihi Açısından Ziya Gökalp ve Milli İktisat

Özet

Bu makalede Ziya Gökalp’in hayatı ele alınarak yaşamış olduğu dönem içerisinde yazmış olduğu eserlerdeki milli iktisat teması ele alınmıştır. Kendisinden önce yaşayan fikir insanlarının iktisadi düşünce tarihi açısından Ziya Gökalp’e açmış oldukları yolda kendisinin hangi fikirleri öne sürdüğü hususuna değinilmiştir. Çağdaşı olmayan bireylerin aynı fikirleri savunmasına rağmen neden geniş kitlelere ulaşılamadığına temas edilmiştir. İttihat ve Terakki cemiyetinin Ziya Gökalp üzerinde oluşturduğu fikir hürriyetinin neler olduğuna vurgu yapılmıştır. Ziya Gökalp’in milli iktisat fikrinin daha geniş kitlelerce kabul görmesinde etkili olan hem Doğu hem de Batı iktisadi düşünce tarihçilerinin mukayese etmesi olduğuna değinilmiştir. Yapmış olduğu bu sentezde nihai sonuç olarak Osmanlı coğrafyasında uygulama bulabilecek bir milli iktisat ekolü fikri ortaya atmıştır. Aynı zamanda kendisinden sonra gelecek olan fikir insanlarına da bu hususta ilham olmuştur. Ziya Gökalp hususi olarak iktisat makalelerini mecmuada yayınlayarak fikirlerini geniş kitlelere duyurmuştur. Bunun yanı sıra sadece makale değil aynı zamanda şiirler üzerinden de ülkenin içinde bulunduğu iktisadi durumu izah etmiş çözüm olarak da devlet müdahalesinin gerekliliğine temas etmiştir. Bu bağlamda yaşadığı çağın önemli fikir insanlarından biri olması hasebiyle bu çalışmada bazı çalışmaları üzerinden iktisadi anlamda korumacılık ve himaye kavramlarının yanı sıra iktisadi anlamda sermaye, girişimcilik ve özel mülkiyet gibi kavramlara da temas edilmiştir.