DIVAN EDEBIYATI ŞAIRI VE ŞARIHI PROF. DR. AMIL ÇELEBIOĞLU’NUN METIN ŞERHI DERSI, DERS ANLATIMLARINDA KULLANDIĞI YÖNTEMLER VE NÜKTELER

Özet

Düzanlatım yöntemini kullanan öğretici kendi bilgisini duyuşunu ve becerilerini, öğrencinin alanıyla ilgili kavramları, olguları ve ilkeleri alması, tepkide bulunması ve uyarılması için sunar. Düzanlatımda olguları, ilkeleri, kuralları, ölçütleri, kuramları ve sınıflamaları kullanır. Planını hazırlarken bu kavramlara göre hareket eder. Bütün anlatım türleri gibi düzanlatım da bilgi vermek, bilginin gerekliliği için öğrenciyi ikna etmek, öğrencinin bulunduğu alandan zevk almasını sağlamak gibi bazı hedef davranışların kazanılmasını sağlar. Düzanlatımı kullanan öğretici, mantıklı düşünmeli ve tutarlı, geçerli, güvenilir önermelerle hem iç tutarlılığa hem de olgusal tutarlılığa dikkat etmelidir. Konu tanımlarla, örneklerle ve karşılaştırmalarla açıklığa kavuşturulurken, istatistiklerle ve uzman görüşleriyle sağlamlaştırılmalıdır. Nükte, fıkra, espri, anı vb. ile öğrenci uyanık ve zinde tutulmalıdır. Aynı zamanda tanımlar, örnekler ve karşılaştırmalar ise hedefe uygun, anlaşılabilir, içerikle ilgili, ilginç, ne uzun ne kısa, gerçeğe ve öğrencinin yaşına seviyesine cinsiyetine uygun olmalıdır. Prof. Dr. Amil Çelebioğlu hocamızın metin şerh ederken yukarıdaki bilgileri uyguladığı görülür. Amacımız, hem derslerde aktarılan divan edebiyatı bilgilerini sunmak hem de ders anlatımında kullanılan düzanlatım metodu ile program geliştirme kitaplarının bize sunduğu bilgiler arasındaki ortak noktaları belirlemektir. Beyitlere uygun olarak anlatılan nükteler, anılar, fıkralar, hayal mahsulü denilen birçok durumun aslında gerçek olduğunu ifade eden edebiyat mazmunlarının açıklandığı kısımlar ve anlam bakımından bütün yönleriyle irdelenen beyitteki kelimeler vb. Metin Şerhi dersini ilgi çekici h?le getirirdi. Düzanlatım türü başlığı altında hazırlanan yazıdaki örnekler, Prof. Dr. Amil Çelebioğlu hocamızın Metin Şerhi dersinde tutulmuş Ders Notları’ndan alınan örneklerdir. Bu çalışmanın aynı zamanda divan edebiyatı dersine giren hocalarımıza gözlerinden kaçırdığı bazı durumları hatırlatmasını, bunun yanında yeni başlayanlar için bir ışık olmasını ümit ediyorum.