Ümit Yaşar Oğuzcan’ın “Galata Kulesi” Adlı Şiirini Psikanalitik Açıdan Çözümleme Denemesi

Özet

Edebiyat ve psikoloji alanları 20. yüzyılın başlarından günümüze kadar olan süreçte gittikçe önem kazanmıştır. Sanatçının yaratma eyleminin kaynağının bilinçaltı olduğunu savunan psikanalist kurama göre sanatçının kişiliği aynı zamanda kaleme aldığı edebî eserin açıklanması hususunda psikanalizmin verilerinden yararlanılmaktadır. Bu bağlamda sanatçının hayatına, geçmişine dair bazı izler, içinde bulunduğu sosyal ve siyasi gelişmeler, ruhsal kimliğinde gizli kalmış korku, endişe vs. gibi olumsuzluk duygu çağrıştıran unsurlar psikolojik bir etkinlik olan yaratma eylemine etkisi ve sanatçının dil ve üslubunun edebi metne yansıması inceleme açısından önem taşımaktadır. Türk edebiyatında psikanalitik açıdan inceleme yapıldığında bu incelemeye uygun sanatçılardan birisi de Ümit Yaşar Oğuzcan’dır. Modern Türk şiirinin bilinen şairlerinden olan Oğuzcan, herhangi bir edebî akıma bağlı kalmadan şiirlerini yazmış ve sanat hayatı boyunca bu duruşunu korumuştur. Şiirlerinde hayalden ziyade hayat tecrübelerine ve anılarına başvuran şair, duyuş ve tarzını şiirin gündemine taşımıştır. Sanatçının hayatı boyunca yaşadığı olaylar ve şiirlerinde sergilediği bu tutumu, incelemeleri yorumlamaya ve dışa vurmaya itmektedir. Oğuzcan’ın şiirleri incelendiğinde insana özgü algılama gerçekte psikolojik bir arka planın yansıması olduğu gözlemlenmektedir. Bu açıdan bakıldığında sanatçı-eser ilişkisi çerçevesinde incelenen çalışmada başta Sigmund Freud olmak üzere Jacques Lacan ve Rollo May gibi psikanalistlerin kuramsal tespitleri doğrultusunda Ümit Yaşar Oğuzcan’ın “Galata Kulesi” adlı şiiri psikanalitik açıdan inceleme ve yorumlamayı içermektedir.