ÇEVRİMİÇİ COVİD-19: SAĞLIK PROFESYONELLERİNİN İNSTAGRAM PAYLAŞIMLARINDA COVİD- 19’UN SUNUMU

Özet

Çin’in Wuhan kentinde başlayan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemi sürecinde bilgi kirliliğinin önüne geçmek ve bilimsel bilginin topluma aktarımında sağlık alanında uzman bilim insanları tarafından sosyal medyanın aktif kullanımı önemli görülmektedir. Bu bağlamda Türkiye'de 10 sağlık bilimcisinin İnstagram hesaplarının incelendiği çalışma sağlık profesyoneli kanaat önderlerinin mesaj biçimi kullanım tercihlerini, temalı mesaj kullanım dağılımlarını, paylaşım türüne göre tercihlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda 11 Mart 2020 ve 1 Mayıs 2020 tarih aralığında İnstagram uygulaması (API) kullanılarak toplanan kullanıcı içeriklerine dayanan araştırmada görsel içerik kapsamında kullanılan görselin yapısı (sabit-hareketli), görselin yapısına göre hareketli içerik dağılımı ve süre dağılımları yer almaktadır. Paylaşıma ilişkin sözel niteliklerde ise, paylaşım içeriğindeki mesajların teması, mesaj biçimi (rasyonel - duygusal yönelim) kodlama birimleri nominal ölçekte oluşturulmuştur. Araştırma bulgularına göre sağlık profesyoneli kanaat önderlerinin rasyonel yönelimli mesaj biçimini kullanmayı daha fazla tercih ettikleri görülmektedir. Araştırma birimi çerçevesinde incelenen sağlık profesyonellerinden “kayihanpala” ve “akinkaya4677” hesap isimlerinden yapılan paylaşımlarda duygusal yönelimli mesajların kullanım tercihinde sırasıyla %70 ve %66.7 oranları göze çarpmaktadır. Sağlık Bakanı kurumsal temsiliyetini tanımlayan “dr.fahrettinkoca” kullanıcı adlı instagram hesabında ise rasyonel yönelimli mesajların kullanımı ile duygusal yönelimli mesajların kullanım oranı birbirine eşit sayılabilecek niteliktedir. Temalı mesajların kullanımına yönelik elde edilen veriler ile mesaj biçimlerine ilişkin veriler değerlendirildiğinde duygusal yönelimli mesaj paylaşımlarının yüksek oranlarda gerçekleştiği “dr.fahrettinkoca”, “kayihanpala”, ve “akinkaya4677” hesap isimlerinin aynı zamanda süreçte alınacak tedbirlere yönelik temalı mesajlara yoğunlaştıkları görülmektedir. Sağlık profesyoneli kanaat önderleri tarafından paylaşılan gönderiler biçim açısından değerlendirildiğinde ise; sabit paylaşım türünün tercih edildiği görülmektedir. Hareketli görsellerin sunumunda ise gerçek yaşam örgülerine dayanan hareketli görüntü paylaşımları tercih edilmektedir. Canlandırma (animasyon), videografi ve fotoklip kullanımının içerik tasarımında çok fazla tercih edilmediği paylaşımlarda, 1 dakikadan uzun IGTV paylaşımlarının ön plana çıktığı elde edilen bulgulardandır.