İZMİR YÖRESİNDEKİ OSMANLI DÖNEMİ MEZAR TAŞI KİTABELERİNDE MESLEK GRUPLARI

Özet

Her nefsin mutlak karşılaşacağı son olan ölüm, insanoğlu üzerinde derin etkiler bırakmıştır. İslam inancında “ Her nefis ölümü tadacaktır. Sonra bize döndürüleceksiniz” ayetiyle belirtilen ölüm, bir geçiş olarak görülmektedir. Ölümü, terhis-i dünya ve asıl olana dönüş olarak gören Müslümanlar, İslam sanatında ölüm algısının somut bir yansıması olan mezar taşlarını yapmışlardır. Fâni dünyada bırakılan son iz olarak görülen mezar taşları, dönemin kültürel ve sosyal hayatına dair mesajlar içeren önemli eserlerdir. Küçük Menderes Havzası’ndaki İzmir yöresinde tarihe ışık tutacak önemli kaynaklar arasında Osmanlı mezar taşları da bulunmaktadır. Bu mezar taşları, sanatsal boyutunun yanında sosyal ve idari tarihi, edebiyat ve dil kullanımı, bölge demografisi, aile yapısı ve dönem hastalıkları hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır. Ayrıca mezar taşı kitabelerinde tespit edilen bilgiler arasında meslekler de yer almaktadır. İncelenen İzmir yöresindeki Osmanlı dönemi mezar taşlarında Değirmenci, Demirci, Deveci, Emlakçı, Emlak Kâtibi, Hafız, Hatip, Hazinedar, İmam, Kasap, Kaymakam, Müderris, Naip, Semerci, Hattat, Nalband, Telgraf Müdürü, Bıçakçı, Eskici, Süvari, Çavuş, Gazancı, Keçeci, Mutaf vb. meslek grupları ile toplumda belli bir statüye sahip kişiler bulunmaktadır. Bu bildiri kapsamında İzmir yöresindeki Osmanlı dönemi mezar taşlarında meslekleri ifade eden kitabeler incelenerek, dönemin sosyal ve idari ortamında meslek grupları hakkında ilgili sonuçlara ulaşmak amaçlanmaktadır.