Adli Psikiyatri Servisinde Çalışan Hemşirelerin Adli Tanılı Hastalara Karşı Tutumlarının Ölçülmesi
Özet Görüntüleme: 2 / PDF İndirme: 0
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14291142Anahtar Kelimeler:
Adli Psikiyatri, Hemşirelik, Psikiyatri Hemşireliği, TutumÖzet
Bu araştırma topluma kazandırılması önem arz eden ve toplumda sayıları azımsanmayacak nitelikte olan adli psikiyatri hastalarının iyileşme sürecine etki eden adli psikiyatri servisinde çalışan hemşirelerin tutumlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma 2023 yılının Mayıs, Haziran, Temmuz aylarında Türkiye’deki Adana, İstanbul, Manisa ve Kayseri Ruh Sağlığı Bölge Hastanelerinde (RSBH) adli psikiyatri servisinde çalışan hemşireler ile birlikte yürütülmüştür. Tanımlayıcı tipte yürütülen araştırma adli psikiyatri servisinde görev yapmakta olan (n=123) hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veriler kişisel bilgi formu ve Adli Psikiyatri Hastalarına Yönelik Hemşire Tutum Ölçeği (APHYHTÖ) ile google form aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı (ortalama, standart sapma, medyan, yüzde dağılımları) ile parametrik testler (t- testi, ANOVA, Kruskal-Wallis H) kullanılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelerin APHYHTÖ alt faktör ve toplam puanlarının özet istatistikleri incelendiğinde, APHYHTÖ’nün “Sosyal Mesafe” alt faktör ortalamalarının 8,253,29, “Bakım Vermede İsteklilik” alt faktör ortalamalarının 22,354,70, “Güven” alt faktör ortalamalarının 18,026,00, “Tehlikeli Görme” alt faktör ortalamalarının 15,653,76 ve “APHYHTÖ Toplam” ortalamalarının 64,2714,23 olduğu bulunmuştur
Araştırma sonucunda bakım vermede isteklilik, sosyal mesafe, çevresinde ruhsal tanılı birey olup olmamalarına göre APHYHTÖ alt boyut ve toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Adli Psikiyatri, Hemşirelik, Psikiyatri Hemşireliği, Tutum.
Referanslar
Adams, I. T. (1989). The Evalution of Psychiatric/Mental Health Nursing. Birckhead, L. H. (Ed.). Psychiatric Mental Health Nursing: The Therapeutic Use of Self. Lippincott Company, Philadelphia, 3-14.
Ajzen, I. ve Fishbein, M. (2005). The influence of attitudes on behavior. D. Albarracín, B. T. Johnson, ve M.P. Zanna (Ed.). The Handbook of Attitudes. Erlbaum: Mahwah.
Ançel G. (2005). Adli psikiyatri hemşireliği. Adli Psikiyatri Dergisi (Turkish Journal Of Forensic Psychiatry), 2(4), 29-34.
Angermeyer MC, Matschinger, H (2003) The stigma of mental illness: Effects of labelling on public attitudes towards people with mental disorder. Acta Psychiatrica Scandinavica, 108 (4): 304-9.
Arabaci, L. B., & Çam, M. O. (2011). Adli Psikiyatri Hastalarina Yönelik Hemsire Tutum Ölçegi Gelistirme/Development of Nurse's Attitude Towards Forensic Psychiatric Patients Scale. Noro-Psikyatri Arsivi, 48(3), 175-183.
Arabaci, L. B., & Çam, M. O. (2013). Türkiye'de psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerin adli psikiyatri hastalarına yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 24, 1-7.
Arkan, B., Bademli, K., & Duman, Z. Ç. (2011). Sağlık Çalışanlarının Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumları: Son 10 Yılda Türkiye'de Yapılan Çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 214-231.
Arkonaç, S. A. (1998). Psikoloji: Zihin Süreçleri Bilimi, 2. Baskı, 510. Alfa Yayınları.
Arslan, A. B., ARABACI, L. B., & SOYLU, G. T. (2022). Psikiyatri Hemşireliği Dersi Alan ve Almayan Öğrenci Hemşirelerin Psikiyatrik Damgalamaya İlişkin Görüşleri.
Artuç, M. (2008). Kişilere Karşı Suçlar, 2. Ankara: Adalet Yayınevi, 2.
Askola, R., Nikkonen, M., Paavilainen, E., Soininen, P., Putkonen, H., & Louheranta, O. (2018). Forensic Psychiatric Patients’ Perspectives on Their Care: A Narrative View. Perspectives in Psychiatric Care, 54(1).
Avcil, C., Bulut, H., & SAYAR, G. H. (2016). Psikiyatrik hastalıklar ve damgalama. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 175- 202.
Bağ, B., & Ekinci, M. (2005). Sağlık personelinin ruhsal sorunları olan bireylere yönelik tutumlarının araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 3(11), 107-127.
Bilgin N (1999) Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, s: 127-42.
Bilginer, Ç., Karadeniz, S., Hızarcı, S., Yilmaz, B. C., & Kandil, S. (2021). Suça sürüklenen çocukların adli psikiyatrik değerlendirme ve rapor sonuçları: İki yıllık retrospektif dosya taraması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24(2), 217-227.
Black, D. W., & Andreasen, N. C. (2011). Psikiyatri giriş kitabı. Amerikan Psikiyatri Pub
Bloom, JD, Williams, MH ve Bigelow, DA (2000). Amerika Birleşik Devletleri'ndeki adli psikiyatri sistemi. Uluslararası Hukuk ve Psikiyatri Dergisi, 23 (5-6), 605-613.
Bostancı, N., & Aştı, N. (2004). Hemşirelerin Ruh Sağlığı Bozuk Olan Bireylere Karşı Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Düşünen Adam Dergisi; 17(2):87-93.
Bowring-Lossock, E. (2006). The Forensic Mental Health Nurse-A Literature review. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 13 (6): 780-785.
Boyd, MA. (2002). Psikiyatri Hemşireliği: Çağdaş Uygulama. Lippincott Williams ve Wilkins.
Bozkurt, S., & ED, T. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin ruhsal hastalığa karşı inançlarınıın incelenmesi. III. Ulusal ve Uluslararası Katılımlı Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Akçakoca-Düzce.
Champely S. (2020). pwr: Basic Functions for Power Analysis. R package version 1.3-0. https://CRAN.R-project.org/package=pwr.
Çam O. Ruh Sağlığı ve Hastalıklarına Genel Bakış. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı Kitabı. Editörler; Çam O, Engin E. İstanbul Tıp Kitapevi 1. Baskı 2014;5-19.
Çam, M. O., & Satıl, E. M. (2021). Nitel Araştırma ve Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliğinin Felsefi Boyutu ve Karakteristik Özellikleri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4(3), 436-441.
Çam, O., & Arabacı, LB. (2014). Bölge psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerin ruhsal hastalıklara yönelik inançları ve etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 6(1), 13-25.
Çam, O., & Bilge, A. (2013). Türkiye’de ruhsal hastalığa/hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci: Sistematik derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2), 91-101.
Çerçi, M. ve Tosun, NZ (2021). Planlı eskitme oluşumlarının tutumları. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi , (37), 1-19.
Çevik, S. A., & Başer, M. (2012). Adli hemşirelik ve çalişma alanlari. Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(2), 143-152.
Çöpür. M., Şahin M.(Ed). (2017). Adli Psikiyatri ve Hukuk. Nobel Yayıncılık.
Da Silva, T.A.S.M., Haberland, D.F., Kneodler, T.D.S., Williams, J. & De Oliveira, A.B. (2023). Forensic Nursing competencies in disasters situations: scoping review. Sao Paulo University Journal of School of Nursing, 57, 1-13.
Davies, J. L., & Janosik, E. H. (1991). Mental health and psychiatric nursing: A caring approach. Jones & Bartlett Learning.
Dickerson, F. B., Sommerville, J., Origoni, A. E., Ringel, N. B., & Parente, F. (2002). Experiences of stigma among outpatients with schizophrenia. Schizophrenia bulletin, 28(1), 143-155.
Dikeç, G., Arabacı, L.B. & Taş, G. (2017). Adli psikiyatri hemşirelerinin rol ve sorumlulukları: sistematik derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(3), 157-164.
Dinçmen, K. (1984). Adli psikiyatri. İstanbul, Birlik Yayınları.
Eagly, A.H. ve Chaiken, S. (1993). The psychology of attitudes. Fort Worth, TX: Harcourt.
Eggink E, de Waal M. M. Goudriaan A. E. (2019), Criminal offending and associated factors in dual diagnosis patients, Psychiatry Research, (273), 355-362.
Erkuş, A. (2003), Psikometri Üzerine Yazılar, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1. Basım, Ankara, 34-158.
Eşiyok, B., Hancı, İ.H., Özdemir Ç., Yelken N., Zeyfeoğlu Y. (2004). Adli Hemşirelik. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (STED), 13 (5): 169-171.
Fazio, R.H. (1990). Multiple process by which attitudes guide behaviour: The mode model as an integrative framework. M. P. Zanna (Ed.). Advances In Experimental Sociol Psychology. (75 – 109). San Dieago: Academic Press.
Freedman, J.L., Sears, D.O., Carlsmith, J.M. (2003). Sosyal Psikoloji (Çev: Dönmez, A.) 4. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 337-363.
Göktaş, A. ve Buldukoğlu, K. (2018). Psikiyatri kliniğinde çalışan Kliniklerin fiziksel tespit kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve uygulamaların belirlenmesi.
Güllü, M., & Güçlü, M. (2009). Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği geliştirilmesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 138-151.
Hammarström, L., Häggström, M., Devik, S. A., & Hellzen, O. (2019). Controlling emotions—nurses’ lived experiences caring for patients in forensic psychiatry. International journal of qualitative studies on health and well-being, 14(1), 1682911.
Handsley, S., & Stocks, S. (2009). Sociology and nursing: Role performance in a psychiatric setting. International Journal of Mental Health Nursing, 18(1), 26-34.
İnan, S., Yıldızhan, E., & Öncü, F. (2018). İnsana yönelik ciddi suç işleyen adli psikiyatri olgularının hastalık öyküleri, sosyodemografik ve suç özellikleri. Turk Psikiyatri Derg, 29(4), 258-68.
İnceoğlu, M. (2010). Tutum, algı, iletişim. Beykent Üniversitesi Yayınları, Inc. 5. Baskı, İstanbul. https://docplayer.biz.tr/6984028-Tutum-algi-iletisim-prof-dr-metin-inceoglu-beykent-universitesi-iletisim-ve-tasarim-bolum-baskani.html (09 Haziran 2023).
Judd, C. M., Drake, R. A., Downing, J. W., ve Krosnick, J. A. (1991). Some dynamic properties of attitude structures: Context – induced response facilitation and polarization. Journal of Personaltiy and Social Psychology, 60, 193-202.
Kaplan, A. (2023). Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanelerinde Kimsesiz Evsiz Hastalar. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 3(1), 41-51.
Karaağaç, H. (2023). Psikososyal Boyutlarıyla Adli Psikiyatri Deneyimler Işığında Tedavi Sonrası Hayat. Efe Akademi Yayınları.
Karaağaç, H. ve Çalık Var, E. (2021). Adli psikiyatrik alanda sosyal hizmet uzmanlarının rol ve işlevleri. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 18, 125-141.
Keltner NL, Lillie K. Legal İssues. (2007). In: Keltner NL, Schwecke LH, Bostrom CE, eds. Psychiatric nursing. 5th ed.USA: Mosby Elsevier;p: 61-65.
Laben, J.K., Blum, J. (1997). Persons With Mental İllness in Jail, Ed: Worley, K.N., Mental Health Nursing in the Community, Chapter 26, Mosby Company, St. Louis, 368-384.
Marle, H. (2000). Forensic psychiatric services in the Netherlands. International Journal of Law and Psychiatry, 23(5-6), 515- 531.
Martin, T. (2001). Something Special: Forensic Psychiatric Nursing, Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 8 (1): 25-32.
Mason, T., Lovell, A., & Coyle, D. (2008). Forensic psychiatric nursing: skills and competencies: I role dimensions. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 15(2), 118-130.
Matsui, M. ve Braun, KL (2009). Japon Amerikalıların ölüm tutumları ve yaşam sonu bakım tercihleri. Darülaceze ve Palyatif Hemşirelik Dergisi, 11 (6), 353-361.
Mert, E., & Arslantaş, H. (2022). “Deli ve Dâhi” Filminin Psikiyatrinin Tarihi ve Psikiyatrik Tedaviler Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(3), 299-307.
Moore, K. E., Oberleitner, L., Zonana, H. V., Bucahanan, A. W., Pittman, B. P., Verplaetse, T. L., An garita, G. A., Roberts, W., & McKee, S. A.
(2019). Psychıatric Disorders and Crime in the US Population: Result From the National Epidemiologic Survey.
Morgan, C. T. (2010). Psikolojiye giriş. Eğitim Yayınevi.
Myers, D. G. (2015). Sosyal psikoloji. S. Akfırat (Çev.). Ankara: Nobel.
Otong, D. A. (2003). Psychiatric Nursing: Biological&Behavioral Concepts. Thomson, USA, 3-21.
Ögel, K. (2004). Alkol madde kullanım bozukluklarına yönelik tutumlar ve damgalanma. Psikoloji ve Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 12 (Ek 3): 71-5.
Özbaş, D., & Buzlu, S. (2011). Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. Florence Nightingale Journal of Nursing, 19(3), 187-193.
Öztürk, A. (2009). Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde Hemşirelik Hizmetleri Personelinin" Psikiyatri Hemşireliğinde Sertifika Uygulaması" Hakkındaki Görüş ve Beklentilerinin Araştırılması. Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, 46(4).
Öztürk, M. O. & Uluşahin, N.A. (2016). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları.
Pektekin, Ç., & Kelleci, M. (2021). Türkiye'de Psikiyatri Hemşireliği Eğitiminin Tarihçesi. Turkiye Klinikleri Psychiatric Nursing-Special Topics, 7(2), 1-8.
Polat, H. & Uğur, K. (2021). Adli psikiyatri hastalarının şiddet davranışlarının tedaviye uyum ve umut düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24, 491-498.
Polat, H., & Karakaş, S.A. (2020). Adli psikiyatri hemşireliği. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 225-232.
Rutherford, M. ve Duggan, S. (2008). Adli ruh sağlığı hizmetleri: mevcut hizmetlere ilişkin gerçekler ve rakamlar. İngiliz Adli Tıp Dergisi, 10 (4), 4-10.
Saillard, E. K. (2010). Psychiatrist Views on Stigmatization Toward People with Mental Illness and Recommendations. Turkish Journal Of Psychiatry, 21(1).
Sanbonmatsu, D. M. ve Fazio, R. H. (1990). The role of attitudes in memmory – Based decision making. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 614-622.
Sercan, M. (2007). Adli Psikiyatri Uygulama Kılavuzu, 1. Baskı, Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, Tuna Matbaacılık, Ankara, 13-50.
Sertgöz, B., & Demir, S. (2022). Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Bakım Odaklı Hemşire-Hasta Etkileşimine Yönelik Tutum ve Davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 15(1), 3-12.
Soysal, H. (2012). Adli psikiyatri güncellenmiş basım. İstanbul, Özgür Yayınları.
Strumpf, NE ve Tomes, N. (1993). Sorunlu hastayı dizginlemek. Güncel bir tartışmaya tarihsel bir bakış açısı. Hemşirelik Tarihi İncelemesi: Amerikan Hemşirelik Tarihi Derneği Resmi Gazetesi, 1 , 3-24.
Süt N. (2011). Sample size determination and power analysis in clinical trials. RAED Journal, 3(1-2):29-33.
Tanığ, Y. (1996). Psikiyatri hemşireliğinin uluslararası boyutlarda incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Taşkın EO. (2004). Şizofreniye yönelik tutumlar ve damgalanma. Psikoloji ve Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 12 (Ek 3): 41-50.
Taşkın, E. O., Şen, F. S., Aydemir, Ö., Demet, M. M., Özmen, E., & İçelli, İ. (2002). Türkiye’de Kırsal Bir Bölgede Yaşayan Halkın Şizofreniye İlişkin Tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, 3. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s: 16-156.
Tel, H., & Beyaztaş, F. Y. (2002). Hastalara fiziksel tespit uygulanması. Sted, 11(5), 184-185.
Townsend MC.(2009). Mental Health/Mental Illness: Historical and Theoretical Concepts. In: Townsend MC, ed. Psychiatric Mental Health Nursing, Concepts of 68 Care in Evidence-Based Practice. Philadelphia: FA Davis Company; p: 12- 20.
Trafinow, P., Fishbein, M. (1994). The Moderating Effect of Behavior Type on The Subjictive Nor/Behavior Relationship, The Journal of Social Psychology, 134: 755-763.
Tsunematsu, K., Fukumoto, Y. ve Yanai, K. (2021). Japonya'da adli psikiyatri hemşirelerinin karşılaştığı etik sorunlar. Adli Hemşirelik Dergisi, 17 (3), 163.
World Health Organization. (2004). The World health report: 2004: changing history. World Health Organization.
Yanık, M. (2007). Türkiye ruh sağlığı sistemi üzerine değerlendirme ve öneriler, ruh sağlığı eylem planı önerisi. Reviews, Cases And Hypotheses in Psychiatry Özel Sayısı, 1(3), 9-78.
Yılmaz, M., & Özcan, A. (2016). Psikiyatri hemşireliğinin geleceği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 53-59.
Yüksel, EG ve Taşkın, EO (2005). Türkiye'de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal düzeydeki tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6 (1), 13-21.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 PEARSON JOURNAL
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.