EKONOMİK KARMAŞIKLIK ENDEKSİ, GELİR VE YÜKSEK TEKNOLOJİ İHRACATI ARASINDAKİ KARŞILIKLI İLİŞKİLERİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

Ekonomik karmaşıklık endeksi ekonomideki bilgi çeşitliliğini gösteren bir endekstir. Yüksek teknoloji ürünleri ise kazançlı bir ihracat kalemi olup ülke gelirini artırmaktadır. Dolayısı ile ekonomik karmaşıklık, gelir ve yüksek teknoloji ihracatı arasında karşılıklı ilişkilerin olması beklenmektedir. Bu çalışmada söz konusu ilişki Türkiye için 1989-2017 dönemini kapsayan yıllık veriler kullanılarak vektör otoregresyon (VAR) modeli ile analiz edilmiştir. Etki-tepki fonksiyonları, serileri en çok etkileyen değişkenlerin yine kendileri olduğunu göstermiştir. Kendileri dışında ekonomik karmaşıklık endeksi ve yüksek teknoloji ihracatını en çok etkileyen değişkenin gelir, geliri en çok etkileyen değişkenin ise ekonomik karmaşıklık endeksi olduğu görülmüştür. Ardından hesaplanan varyans ayrıştırmasından elde edilen bulgulara göre de serilerdeki değişmelerin en büyük kısmını açıklayan değişkenin yine aynı seriler olduğu, ekonomik karmaşıklık endeksi ve yüksek teknoloji ihracatı serilerindeki değişmelerin büyük kısmının gelir değişkeni tarafından açıklandığı, gelir değişkeni için ise bu değişkenin ekonomik karmaşıklık endeksi olduğu tespit edilmiştir. Son olarak Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçları sadece gelirin, yüksek teknoloji ihracatının nedeni olduğunu göstermiştir.