Fıkhî Açıdan Bir Mezhebe Bağlanmanın Hükmüne Dair Bir Değerlendirme


Özet Görüntüleme: 933 / PDF İndirme: 194

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7777233

Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku, Mezhep, Taklit, İctihad, Hüküm

Özet

           

Taklit ve bir mezhebe bağlılık, İslam Hukuk Usûlcülerince tartışılan önemli hususlardan birisi olmuştur. Makalemizin konusu olan taklit ve bir mezhebe bağlanmanın zorunluluğu bu bakımdan tarihi olarak bir mezhebe bağlılık ve taklit olgusu İslam Hukuk âlimleri arasında tartışma konusu olup detaylı çalışmalara sebebiyet vermiştir. Nitekim taklit, delilsiz olarak başkasının görüşüne tabi olmak şeklinde yapılan tanımıyla, sebepleriyle ve çeşitleriyle İslam inanç ilkelerine ve fıkhına olan etkisiyle önemli bir konudur. Taklit’in tartışılması ictihadın tartışılması kadar uzun bir geçmişe dayanır. İslam Hukuk Usûlüne dair yazılan eserlerde önemli bir yer işgal eden taklit, ictihad meselesiyle birlikte ele alınıp incelenmiştir. İslam dininde her asırda fikhî açıdan bir müçtehidin bulunması farzı kifâye olarak değerlendirilmiştir. Durum bu olmakla birlikte, Usûl-i Din ve Usûl-i Fıkıh yani “asleyn” Müslümanların yeni çıkan meselelerine sistemli bir metodoloji kullanarak daima çözümler üretmiştir. Ancak günümüzde bir mezhebe bağlı kalınarak bütün hayatın icrası da oldukça zor bir hale dönüşmüştür. Mezhepler pratik çözümler sunma açısından da ayrıca önem arz etmektedir. Dolaysıyla zamanın ilcaatı/gerekleri mezhepler arası bir ilişki birliğini zorunlu kılmaktadır. Fetva kurulları da bu hususu önemseyerek Müslümanların sağlıklı bir şekilde ibadet ve muamelata dair hayatlarını sürdürmesi için ictihad müessesini kullanarak mezhepler arası ahkâma başvurmaktadırlar. Çalışmamızda tarihten günümüze taklit ve bir mezhebe bağlılık olgusunu temel naslar çerçevesinde metin analizi yaparak irdeledik.

Referanslar

Amidî, Seyfuddin Ebi Hasan Ali b. Muhammed. el-İhkam fi Usuli’l- Ahkam, Riyad 1423/2003.

Cessâs, Ebûbekir Ahmed b. Ali er-Râzî. el-Fusûl fî’l-Ûsûl, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1420/2000.

Cürcanî, Ali b. Muhammed Şerif. Kitabu’t –Ta’rifat, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1403/1983.

Cüveynî, İmamü’l-Harameyn Ebü’l-Meâlî. Burhan fi Usuli’l Fıkh, Katar, 1399/1979.

Dönmez, İbrahim Kâfi. “İctihadın Bağlayıcılığı Meselesi ve Fıkıh Mezheplerine Bağlanmanın Anlamı”Usul Dergisi, İstanbul 2004. 35-48.

Esen, Bilal. Hanefî Usûlcülerinde İctihad Teorisi, Ankara: TDV Yayınları, 2012.

Fahrettin, Atar. Fıkıh Usulü, İstanbul: İFAV Yayınları 1988.

Gazalî, Ebu Hamid Muhammed bin Muhammed. Mustesfâ min İlmi’l-Usûl, Beyrut: Dâru’l-Erkam, ty.

Hatîb el-Bağdâdî. el-Fakih ve’l Mutefakkih, Riyad, 1416/1996.

İbn Abidin. Reddü’l-Muhtar, Beyrut: Daru’l Kütübi’l-İlmiyye, 1410/1990.

İbn Hazm. Nübez fi Usuli’l Fıkhi’z-Zahiri, Mektebetü’l-Hanci, Kahire 1431/2010.

İbn Hazm. el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehva ve’n-Nihal, Kahire: Daru’l-Hadis, 1431/2010.

İbn Hazm. el-İhkam fi Usuli’l-Ahkam, nşr.Ahmet Muhammet Şakir, Beyrut 1375/1955.

İbn Manzûr. Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem el-Ensaârî, zhb mad. Lisânü’l-‘Arab, Beyrut: Dâru Sâdır, ts.

İbnü’l-Hümâm, Kemâlüddîn. et-Tahrir fî Usûli’l-Fıkh, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1999.

Karadâğî, Alî Muhyiddîn. İctihad ve Fetva. çev. Mustafa Bülent Dadaş, İstanbul: Nida Yayınları, 2019.

Karaman, Hayreddin. Fıkıh Usulü, İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.

Kavak, Özgür. “18.ve 19. Yüzyıllarda Taklid”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Ankara 2009, 97-110.

Kaya, Eyyüp Said. “Taklid”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, 39/463.

Koca, Ferhat. “Mezheb” Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, 27/537

M. F. Abdülbâkî. zhb mad. el-Mu’cemmü’l-Müfehres li-elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerim, Kahire, 1370/1950.

Nesefî, Ebü’l-Berakât. Keşf’ül-Esrâr, İstanbul: İhsan Kitapevi, 1986.

Pala, Ali İhsan. “Cuma Namazına Dair”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Sayı: 8, 2006, 285-302.

Ragıp el-İsfehânî. Müfredat fi Garîbu’l-Kur’ân, Beyrut: Daru’l-Fikr, 1319/1900.

Semerkandî, Alâüddîn. Mîzânu’l-Usûl, Kahire: Mektebetü Dâri’t-Türâs, 1418/1997.

Şaban, Zekiyüddin. İslam Hukuk İlminin Esasları, çev. İbrahim Kafi Dönmez, Ankara: TDV Yayınları, 2007.

Şehristânî, Ebü’l-Feth Tâcüddîn Muhammed b. Abdülkerim b. Ahmed, el-Milel ve’n-Nihal, nşr. Ahmet Fehmi Muhammet, Beyrut 1410/1989.

Topaloğlu, Bekir, “Mezhep”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, 29/532-534. Ankara: TDV Yayınları, 2004.

Üzüm, İlyas. “Mezheb”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, 29/534-542 Ankara: TDV Yayınları, 2004.

Zeydan, Abdulkerim. Fıkıh Usulü çev. Ruhi Özcan, İstanbul, 1982.

Zeydan, Abdulkerim. el-Vecîz fî Usûlü’l-Fıkh, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1423/2003.

Zuhaylî, Vehbe. Usûlü’l-Fıkhı’l-İslâmî, Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1409/1988.

İndir

Yayınlanmış

2023-03-28

Nasıl Atıf Yapılır

YILMAZ, T. (2023). Fıkhî Açıdan Bir Mezhebe Bağlanmanın Hükmüne Dair Bir Değerlendirme. PEARSON JOURNAL, 8(23), 66–74. https://doi.org/10.5281/zenodo.7777233

Sayı

Bölüm

Makaleler