1980’lerden İtibaren Neoliberalizm ile Laissez-Faire Kapitalizminin Dünyada Yayılması ve Türkiye’de Dışa Açık Piyasa Ekonomisine Geçiş

Özet

Gelişmekte olan ülkeler modernleşebilmek, kapitalizme evrilmek ve yapısal olarak değişebilmek için kalkınma paradigmaları arasında en uygun olanı seçmek zorunda kalmaktadırlar. 1950’lerden 1980’li yılların başlarına kadar gelişmekte olan ülkelerde içe dönük olan ithal ikameci sanayileşme stratejisini savunan Yapısalcı paradigma etkili olmuştur. 1980’lerin başlarından itibaren günümüze kadar uzanan dönemde ise ihracata dayalı büyümeye modeline dayalı olan Neoliberal görüşler geçerlilik kazanmıştır. 1980’lerin başlarından itibaren kalkınma literatüründe yer alan birçok araştırmacı dışa açık serbest piyasa ekonomisinin, kurumların ve demokrasinin ekonomik performans üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler arasında ekonomik performans bakımından başarılı olan sınırlı sayıda ülke olmasına rağmen başarısız olan birçok ülke bulunmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde dışa açıklığın, iktisadi kurumların ve ekonomik serbestleşmenin akıllıca yönetilmesi için evrensel bir formül bulunmamaktadır. Küreselleşmeyi akıllıca yönetebilen gelişmekte olan ülkelerin kalkınmada ve büyümede daha başarılı oldukları görülmektedir. Bu bağlamda, Türkiye’de 1930’larda oluşturulan devletçi sanayileşme modeli (karma ekonomi) 24 Ocak 1980 Kararlarına kadar uygulanmıştır. 1980’lerin başlarından itibaren Türkiye Neoliberal politikaların yaslandığı Neoklasik iktisat teorisiyle ekonomik ve sosyal olarak modernleşmeye çalışmaktadır. Bu çalışmada, dışa açık piyasa ekonomisi, kurumlar ve demokrasi ile ekonomik performans arasındaki ilişki Türk toplumu perspektifinden aydınlatılmaya çalışılmaktadır.