Kabul ve Kararlılık Terapisinin Depresyon Tedavisindeki Etkinliği Üzerine Bir Derleme
Özet Görüntüleme: 98 / PDF İndirme: 38
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13652442Anahtar Kelimeler:
Depresyon, Kabul, Kararlılık, Sistematik DerlemeÖzet
Bu derleme çalışması, kabul ve kararlılık terapisinin (ACT) depresyonu ele alma ve yönetme yöntemi olarak etkinliğini ve uygulanabilirliğini araştırmıştır, yapılan bu çalışmada nicel yöntemi kullanılmış olup saha çalışması ya da herhangi bir ölçek kullanılmamıştır. İngilizce ve Türkçe dilinde ele alınan çalışmalar 2000 - 2023 yılları arasındadır. Bu çalışmalar araştırma makalelerinden oluşmaktadır. Bu derleme çalışması Şubat 2024 ve Mayıs 2024 olmak üzere iki aşamada gerçekleşmiştir. Yapılan literatür çalışması sonucunda ACT’nin depresyonun iyileştirme tedavisinde etkili olduğu, iyileşme sürecinde yardımcı olduğu görülmüştür. Depresyona sahip bireylerde ACT uygulandıktan sonra semptomların azaldığı ve iyileştiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sebeple de depresyon tedavisinde ACT etkili bir yöntemdir. ACT’nin depresyon tedavisinde etkili bir yöntem olduğu sonucuna ulaşılmış daha da etkin kullanılması gerektiği gözlemlenmiştir.
Referanslar
Akgüç, M.O. (2021). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon, Otomatik Düşünceler Ve Benlik Saygısının Sosyodemografik Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 96.
Akbulut, A.C. (2018). Depresyonun Duygu Düzenleme Süreçlerinin İncelenmesi, Derleme, 1 - 9.
Altay, E. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon, Kendini Affetme Ve Öz-Şefkat Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 110.
Aslan, R. (2023). İntihar Girişiminde Bulunan Depresyon Tanılı Bireylere Çevrimiçi Uygulanan Bilişsel Davranışçı Terapinin İntihar Düşüncesi, Bilişsel Esneklik Ve Umutsuzluk Üzerine Etkililiği: Randomize Kontrollü Çalışma, Doktora Tezi, 1 - 140.
Aydın, N. & Karaaziz, M. (2023). Psikodinamik Kurama Göre Majör Depresyon Bozukluğunda Vaka Sunumu, Journal Of Pure Social Sciences Pak Sosyal Bilimler Dergisi, 2023, 4(6), 48 – 61.
Bal, F. (2020). Duygunun Depresyon Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, International Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, (ISSN:2630-631x) 6(36): 1717-1724
Biglan, A. ve Hayes, S. C. (1996). Should the Behavioral Sciences Become More Pragmatic? The Case for Functional Contextualism in Research on Human Behavior. Applied and Preventive Psychology: Current Scientific Perspectives, 5, 47-57.
Beck, A. T. (1970). Cognitive therapy: Nature and relation to behavior therapy. Behavior therapy, 1(2), 184-200.
Can, Ö. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnançları Ve Karar Verme Stilllerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 125.
Clark, D. A. (1995). Perceived limitations of standard cognitive therapy: A consideration of efforts to revise Beck’s theory and therapy. Journal of Cognitive Psychotherapy, 9(3), 153-172.
Catania, A. C. (1998). Learning (4th ed.). Upper Saddle River, NJ: Simon & Schuster.
Cengil, Ş.A. (2022). Depresyon Ve Anksiyetede Otobiyografik Bellek İşlevleri Ve Duygu Düzenleme Stratejilerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 96.
Çeştan, E. (2020). Öz-Şefkat Ve Psikolojik Esnekliğin Depresyon İle Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 120.
Dursun, A.Akkaya, M. (2022) Kabul Ve Kararlılık Terapisi Odaklı Deneysel Araştırmalar: Sistematik Bir Gözden Geçirme, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches İn Psychiatry; 14(3):340-352.
Ergüler, H. & Batıgün, D.A. (2019). Depresyon İle Geleceğe Yönelik Öngörüler Ve Yürütsel İşlevler Değişkenleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Araştırma Makalesi, 1 - 8.
Ergüney, E.F. (2012). Yeme Bozukluğu Hastalarında Tedavi Motivasyonu, Beden İmgesi Ve Depresyonun Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 174.
Eskici, K. (2022). Yaşam Doyumunun Yordanmasında Kaygı Ve Bilinçli Farkındalığın Rolü, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 87.
Eyüboğlu, Ö.S. (2009). Depresif Yakınmaları Olan Hastaların Depresyon İle Ölüm Kaygısı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 100.
Gök, M. (2020). Kadınların İş Yerindeki Çalışma Saatlerine Göre Depresyon Ve Anksiyete Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 84.
Gündoğan, A.N. (2019). Bilinçli Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi Programının Bireylerin Obsesif Kompulsif Belirti Düzeylerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 107.
Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy, 35(4), 639-665.
Hayes, SC, Strosahl, KD ve Wilson, KG (1999). Kabul ve kararlılık terapisi (Cilt 6). New York: Guilford Press.
İmert, E.M. (2018). DSM-5 Kriterine Göre Majör Depresyon Tanısı Alan Hastalarda Bağlanma Stillerine Göre Öfkeyi İfade Etme Tarzlarındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 88.
Kaplan, T. & Keser, İ. (2020). Geropsikiyatrik Bakımda Etkin Bir Hemşirelik Müdahalesi: Kabul Ve Kararlılık Terapisi, Gevher Nesibe Journal Of Medical & Health Sciences | Volume-5, Issue-9, 1 - 11.
Kardaş, Ö. & Kardaş, B. & Saatçioğlu, H. & Yüncü, Z. (2023). Ergenlerdeki Madde Kullanım Bozukluğunda Sorun Çözme Terapisinin Etkileri, Türk Psikiyatri Dergisi ; 34(2):100−109.
Koşan, Y. & Seçer, Y. (2022). Ergen Davranışsal Aktivasyon Programının Uyarlanması Ve Etkililiğinin Karma Yöntem İle İncelenmesi, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches İn Psychiatry 2022; 14(Suppl 1):293-307.
Linehan, M. (1993). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. Guilford press.
Mayda, C. (2019). Depresyonun, Çocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi İle İlişkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 120.
Murdock, N. L. (2009). Theories of Counseling and Psychotherapy: A Case Approach. Upper Saddle River, N.J: Merrill/Pearson.
Oran, M.F. (2021). Yetişkinlerde Erken Dönem Uyumsuz Şemaların Depresyon İle İlişkisi, Yüksek Lisans Projesi, 1 – 52.
Özbek, G.M. (2021). 65 Yaş Ve Üzeri Kişilerde Sosyal Medya Bağımlılığının Depresyon, Algılanan Sosyal Destek Ve Demografik Değişkenlerle İlişkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 184.
Özbek, H. (2021). Bilişsel Egzersiz Terapi Yaklaşımı Ölçeğinin Bel Ağrısı Olan Bireylerde Kullanımı: Güvenirlik, Geçerlik Ve Duyarlılık Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, 1 – 94.
Ögel, K. (2015). Farkındalık (Ayrımsama) ve Kabullenme Temelli Terapiler. Ankara: HYB Yayıncılık.
Pinker, S. (1994). The Language İnstinct. New York: William Morrow.
Plumb, J. C., Stewart, I., Dahl, G. J. ve Lundgren, T. ( 2009). In Search of Meaning: Values in Modern Clinical Behavior Analysis. The Behavior Analyst, 32(1), 85-103.
Süt, E. (2020). Depresyon Ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Doktora Tezi, 1 – 221.
Skinner, B. F. (1950). Are theories of learning necessary?. Psychological review, 57(4), 193.
Tümlü, C. (2021). Kabul Ve Kararlılık Terapisi’ne Dayalı Psiko-Eğitim Programının Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuk (3-6 Yaş) Anneleri Ve Babalarının Psikolojik Uyumlarına Etkisi, Doktora Tezi, 1 – 401.
Türkçapar, M. H., & Sargın, A. E. (2012). Bilişsel davranışçı psikoterapiler: tarihçe ve gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 7-14.
Teasdale, JD, Segal, ZV, Williams, JMG, Ridgeway, VA, Soulsby, JM ve Lau, MA (2000). Farkındalık temelli bilişsel terapi ile majör depresyonda nüksetmenin / nüksetmenin önlenmesi. Danışmanlık ve klinik psikoloji dergisi , 68 (4), 615.
Ulubay, G. (2020). Çok Boyutlu Psikolojik Esneklik Envanterinin Türkçeye Uyarlanması, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 119.
Ulubay, G. & Güven, M. (2022). Kabul Ve Kararlılık Terapisi Ve Psikolojik Esneklik İle İlgili Araştırmaların İncelenmesi The Journal Of International Lingual Social And Educational Sciences, 8(2), 92-101.
Ulubay, G. & Güven, M. (2022). Kabul Ve Kararlılık Terapisi Ve Psikolojik Esneklik İle İlgili Araştırmaların İncelenmesi, The Journal Of International Lingual Social And Educational Sciences 8(2), 1 - 151.
Usta, F. (2017). Kabul Ve Kararlılık Terapisi Yönelimli Psikoeğitim Programının Ergenlerin Sosyal Görünüş Kaygısı Ve Kabul Ve Eyleme Geçme Düzeylerine Etkisi, Doktora Tezi, 1 - 197.
Yapan, S. (2018). Depresyon Ve Anksiyete Belirtilerinin Yordayıcıları Olarak Ruminasyon, Otomatik Düşünceler, İşlevsel Olmayan Tutumlar Ve Düşünce Baskılama, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 154.
Yapan, S. & Murat, M. & Yavuz, K.F. (2021). Kabul Ve Kararlılık Terapisi Ve Bilişsel Davranışçı Terapi Temelli Psikoeğitim Programlarının Sınav Kaygısına Etkisi. J Cogn Behav Psychother Res, 10(2), 194-208.
Yavuzer, Y. & Albayrak, G. & Keldal, G. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişki: Problem Çözme Becerilerinin Aracılık Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal Of Education) 33(1): 242-255.
Yaya, B. & İskender, C. & Karaaziz, M. (2022). Kabul Ve Kararlılık Terapisinin Depresyon Tedavisinde Etkililiği Üzerine Bir Derleme, Pearson Journal Of Social Sciences & Humanities, Volume 7, Issue 22, 127 - 181.
Yıldırım, M. (2020). Bilinçli Farkındalık, Öz-Anlayış Ve Anksiyete Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 105.
Yılmaz, E.A. (2016). Depresyonun Üstbilişsel Modeli’nin Türkiye’deki Bir Üniversite Öğrencisi Örnekleminde İncelenmesi, Türk Psikiyatri Dergisi; 27(2):100-9.
Yılmaz, Ü.Z. (2014). Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik, Depresyon Ve İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 99.
Yöş, B. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri İle Depresyon Ve Kaygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 1 - 60.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 PEARSON JOURNAL
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.